ویزای شنگن چیست؟

شنگن به مجموعه کشورهای اروپایی گفته می‌شود که تحت پیمانی با همین نام، قوانین یکپارچه‌ای در راستای فعالیت‌ها و مقررات مرزی و مسافرتی خود، وضع کرده‌اند. به سبب همین پیمان، تمامی مردم کشورهای خارج از این اتحادیه، جهت سفر و اقامت در این مناطق، موظف به اخذ مجوز ورود و روادیدی جامع و واحد موسوم به «ویزای شنگن» (Schengen Visa) هستند.

مسافران خارج از منطقه‌ی شنگن می‌توانند با در اختیار داشتن ویزای شنگن، تحت زمان و شرایط مشخصی، به هر یک از کشورهای عضو این پیمان سفر کنند و در آن اقامت داشته باشند. در ادامه به معرفی این پیمان و چگونگی اخذ ویزای شنگنمی‌پردازیم.

تاریخچه شنگن

ایده‌ی یکپارچه‌سازی مجوز ورود برای کشورهای اروپایی به سال‌ها قبل، پس از اتمام جنگ جهانی دوم، باز می‌گردد. اولین‌بار در دهه‌ی ۶۰ میلادی، در سال ۱۹۵۷، بود که مجموعه کشورهای اسکاندیناوی، شامل ۴ کشور سوئد، دانمارک، فنلاند و نروژ با امضای پیمانی تصمیم به صدور مجوزی واحد برای رفت و آمدهای بین یکدیگر گرفتند.

۲۷ سال بعد، در سال ۱۹۸۴، آلمان و فرانسه این ایده را برای کشورهای عضو اتحادیه اروپا مطرح کردند. سرانجام یک سال بعد، در ۱۴ ژوئن ۱۹۸۵، در منطقه‌ای به نام شنگن در کشور لوکزامبورگ، ۵ کشور فرانسه، آلمان غربی، هلند، بلژیک و لوکزامبورگ «پیمان شنگن » را به امضا رساندند. بر اساس این پیمان، رفت و آمد بین مرزهای مشترک این کشورها آزاد شد. همچنین فعالیت‌های مشترک متعدد دیگری نیز در زمینه‌های گوناگون بین این کشورها آغاز شد.

به مروز زمان الحاقیه‌های ریز و درشتی نیز به این پیمان اضافه شد. همچنین با گذر سال‌های متمادی، کشورهای اروپایی دیگر نیز به این پیمان پیوستند. امروزه کماکان کشورهای باقی‌مانده‌ی اروپایی سعی در پیوستن به پیمان شنگن دارند.

اعضای شنگن

همان‌طور که در تصویر نشان داده شده است، اکنون ۲۶ کشور عضو شنگن هستند. از این میان ۳ کشور سوئیس، نروژ و ایسلند علی‌رغم آن‌که عضو اتحادیه اروپا نیستند، عضو شنگن هستند. همچنین ایرلند و بریتانیا از اعضای اتحادیه اروپا هستند که عضو شنگن نیستند؛ البته لازم به اشاره است که اخیرا بریتانیا از اتحادیه اروپا نیز خارج شد. کشورهای دیگر نیز از جمله رومانی، بلغارستان و قبرس نیز از جمله کشورهای در حال الحاق به این پیمان هستند.

انواع ویزای شنگن

در کلی‌ترین دسته‌بندی، ویزای شنگن به ۳ نوع تقسیم می‌شود که در ادامه به توضیح هر یک از آن‌ها و زیردسته‌هایشان می‌پردازیم.

۱. ویزای اتحادیه شنگن (USV)

با داشتن «ویزای اتحادیه‌ی شنگن» (Uniform Schengen Visas) مجوز ورود و سفر به کشورهای عضو این پیمان را، برای حداکثر ۹۰ روز در هر ۶ ماه، اخذ می‌کنید. به طبع شروع این تاریخ از لحظه‌ ورود به یکی از این کشورها آغاز می‌شود. این ویزا در اصل همان ویزای توریستی برای گردشگران محسوب می‌شود. از طرفی این نوع از ویزا به چند دسته‌ی دیگر تقسیم می‌شود. این ویزا شامل موارد زیر است:

ویزای نوع A

منظور از این ویزا، «ویزای ترانزیت فرودگاه» (Airport Transit Visa) است. در این صورت، مسافر حق خروج از فرودگاه کشور عضو شنگن را ندارد و تنها می تواند در یکی از فرودگاه‌های عضو این پیمان، هواپیمای خود را عوض کرده و به مقصد کشور دیگری در خارج از منطقه‌ی شنگن برود.

ویزای نوع B

این ویزا نیز نوعی ویزای عبور و ترانزیت است. با داشتن ویزای نوع B، مسافر می‌تواند از خاک کشورهای شنگن ، در مدت حداکثر ۵ روز، به مقصدی خارج از این منطقه، گذر کند.

ویزای نوع C

ویزای نوع C در واقع روادید کوتاه‌ مدتی است برای ورود و اقامت در کشورهای عضو اتحادیه‌ی شنگن . دریافت‌کنندگان ویزای C با توجه به هدف و شرایط سفر خود، یکی از ۳ نوع ویزای زیر را دریافت می‌کنند:

«ویزای یک بار ورود» (Single-entry)

همان‌طور که از اسم ویزای یک‌بار ورود مشخص است، این ویزا تنها برای یک‌بار ورود به یکی از کشورهای عضو شنگن اعتبار دارد؛ به این معنی که اعتبار ویزای مسافر به محض ترک کردن کشوری که به آن وارد شده است، فارغ از این‌که مدت آن به پایان رسیده است یا خیر، منقضی خواهد شد.

«ویزای دو بار ورود» (Double-entry)

ویزای دوبار ورود شرایطی مشابه با ویزای یک‌بار ورود دارد، با این تفاوت که مسافر مجوز دو بار وارد شدن به کشورهای شنگن را دارد. به خاطر داشته باشید که استفاده از این شرایط در محدوده‌ زمانی مشخصی قابل اجرا است.

«ویزای چند بار ورود» (Multiple-entry)

ویزای چندبار ورود مجوز هر چندبار ورود و سفر بین کشورهای عضو شنگن  را صادر می‌کند. به این معنی که مسافر می‌تواند به چندین کشور عضو این پیمان سفر کرده و در آن‌ها اقامت داشته باشد. تنها محدودیت این ویزا محدودیت زمانی است که برای ۹۰ روز در هر ۶ ماه از سال، اعتبار دارد. همچنین، این ۹۰ روز به محض ورود به هر یک از کشورهای ناحیه‌ی شنگن محاسبه می‌شود.

۲. ویزای اعتباری منطقه محدوده (LTV)

این نوع از ویزا، «ویزای اعتباری منطقه‌ محدوده» (Limited Territorial Validity Visas) نام دارد. این ویزا به شما اجازه می‌دهد که تنها به محدوده‌های مشخصی که در زمان اخذ ویزا اعلام می‌شود، سفر کرده و در آن‌ها اقامت داشته باشید. این ویزا به غیر از مناطق مشخص‌شده، در هیچ منطقه‌ دیگری اعتبار ندارد و دارنده‌ آن مجوز سفر به هیچ‌یک از دیگر مناطق را ندارد. این ویزا بیشتر تحت شرایط خاص، مانند ویزا برای پناهندگان، اعطا می‌شود.

۳. ویزای ملی (NV)

از «ویزای ملی» (National Visas) به عنوان «ویزای نوع D» یاد می‌شود. این ویزا برای افرادی که برای تحصیل، کار یا کسانی که برای مدت‌زمان مشخصی و با هدف معینی، قصد اقامت در کشورهای ناحیه‌ی شنگن را دارند، صادر می‌شود. این ویزا نیز بسته به شرایط و هدف آن می‌تواند یک‌بار ورود یا چندبار ورود باشد و دارنده‌ی آن باید پس از اتمام اعتبار ویزا و پایان دوره‌ تعیین شده، به کشور خود بازگردد. با در اختیار داشتن ویزای چند بار ورود نوع D، بدون نیاز به اخذ روادید دیگری می‌توان به‌ تمامی کشورهای ناحیه‌ شنگن بدون محدودیت سفر کرد. با این توضیحات، داوطلبان این ویزا باید یکی از شرایط زیر را داشته باشند:

• دانشجویان بین‌المللی که برای انجام پروژه‌های تحقیقاتی برای مدتی مشخص و نه بیشتر از یک سال، به کشورهای شنگن سفر می‌کنند.
• دانشجویان بین‌المللی که قصد شروع تحصیل در یکی از دوره‌های تحصیلی کشورهای عضو پیمان شنگن را دارند. به این گروه نیز ویزای یک‌ساله اعطا می‌شود که برای اقامت بیشتر قابل تمدید است.
• کار کردن یا پژوهش علمی و آموزشی در مراکز تحقیقاتی یا موسسات معتبر کشورهای اتحادیه‌ شنگن . این ویزا با توجه به بررسی سوابق فرد و اعضای خانواده‌اش صادر می‌شود.
• متخصصانی که با هدف به اشتراک گذاشتن تخصص و مهارت خود به کشورهای عضو این پیمان سفر می‌کنند؛ برای مثال هنرمندان و ورزشکاران در این گروه قرار می‌گیرند.
• موارد اضطراری که فرد به دلیل وضعیت پزشکی برای مدت مشخصی قادر به ترک ناحیه‌ شنگن نباشد.