در مورد سازه های آبی شوشتر بیشتر بدانید !

شوشتر از شهرهای استان خوزستان در جنوب غربی ایران است. این شهر در دامنه کوه های زاگرس قرار دارد. پس از حمله اعراب به ایران این شهر زیبا، لقب دارالمومنین (شهر مومنان) را گرفت. شوشتر با مساحت ۲۴۳۶ کیلومتر مربع در شمال استان خوزستان قرار گرفته است.

جمعیت آن ۱۳۹ هزار نفر است و پنجاه و هفتمین شهر از نظر جمعیت در ایران است و در استان خوزستان پس از کلانشهر اهواز و شهرهای دزفول و آبادان چهارمین شهر بزرگ استان از لحاظ جمعیت محسوب می شود. شوشتر علاوه بر خاک آبرفتی دامنه زاگرس که بسیار حاصلخیز است دارای معادن گچ، آهک، سنگ ساختمانی، شن و ماسه است.

در شوشتر جنگل های بزرگی به صورت بیشه نیز در میان شاخه های مختلف رودخانه کارون وجود دارند.

جنگل ها و مراتع شوشتر ۱۷۵ هزار هکتار است. شوشتر دارای زمستان و پاییزی مدیترانه ای می باشد. این شهر با زیست بوم جلگه ای-کوهستانی خود در سراسر سال و به ویژه در نوروز، پذیرای گردشگران است. گرم ترین و سردترین ماه های سال این شهر به ترتیب تیر و دی می باشند. طبق گفته تاریخ نویسان، شوشتر به معنی خوبتر است و چون شهر شوش رو به ویرانی می رفت، این نام ایجاد شد.

این منطقه خوش آب و هواتر و حاصلخیزتر از شوش بود و آن را شوشتر یعنی از شوش بهتر نامیدند. شوشتر و آثار باستانی آن در نشست سالانه کمیته میراث جهانی یونسکو در ۲۶ ژوئن ۲۰۰۹ در اسپانیا به عنوان دهمین اثر ایران با شماره ۱۳۱۵ به ثبت رسید. زبان مردم شوشتر گویش شوشتری از گویش های زبان فارسی است.

همچنین گویش بختیاری و زبان عربی نیز دیده می شود. شوشتر شهری دیدنی است که صنایع دستی فراوانی دارد که از جمله آن به پارچه بافی، ابریشم بافی، کپو بافی، جاجیم بافی، حجاری (سنگتراشی)، معرق ساقه گندم، فلز کاری و طلاسازی و زرگری اشاره می کنیم. قدیمی ترین آثار شناخته شده در شوشتر مربوط به دوران پارینه سنگی و پیش از تاریخ بوده است.

این شهر در دوره ایلامی به دلیل نزدیکی به معبد چغازنبیل از اعتبار ویژه ای برخوردار بوده است.

شوشتر در دوره اشکانیان پایتخت حاکمان محلی خوزستان بوده و در زمان ساسانیان یکی از مراکز مهم خوزستان به شمار می رفته است. این مقاله درباره اجزای سازه آبی شوشتر و جاذبه گردشگری سازه آبی شوشتر است.

سازه های آبی

سازه های آبی این شهر زیبا مجموعه ای از پل ها، بندها، آسیاب ها، آبشارها، کانال ها و تونل های عظیم هستند که در ارتباط با یکدیگر کار می کنند. بنای اولیه این سازه در دوران هخامنشیان تا ساسانیان برای بهره برداری از آب ساخته شده است. در مقالات تاریخ نویسان از این مجموعه به عنوان بزرگ ترین مجموعه صنعتی پیش از انقلاب صنعتی یاد شده است. این مجموعه به همراه پانزده اثر دیگر در نشست سالانه کمیته میراث جهانی یونسکو در۲۶ ژوئن ۲۰۰۹ با عنوان نظام آبی تاریخی شوشتر بصورت یکجا به عنوان اثر ایرانی در فهرست میراث جهانی یونسکو با شماره ۱۳۱۵ به ثبت رسیده است. این مقاله سازه های آبی شوشتر و اجزای سازه آبی شوشتر است.

اجزای مجموعه آبشارها و آسیابهای آبی شوشتر

بخش های مختلف سازه آبی شوشتر براساس نوشته ها عبارتند از: بند میزان، برج کلاه فرنگی، پل بند گرگر، صابئین، بند ماهی بازان شوشتر (بند خدا آفرین)، بند ماهی بازان شوشتر (بند خداآفرین)، قلعه سلاسل، کانال داریون، پل بند شادروان، بند خاک، پل بند لشکر، پل شاه علی و بند شرابدار.

ویژگی های بنا

اساس کار مجموعه به این صورت است که سد گرگر مسیر رودخانه را مسدود کرده و سطح آب را برای آبگیری سه تونل حفر شده در تخته سنگ بالا می آورد. تونل های سه گانه آب را به مجموعه هدایت می کنند و به کانال های متعددی تقسیم می شوند که پس از گرداندن چرخ آسیاب ها، آب بصورت آبشارهایی به محوطه ای حوضچه مانند سرازیر می شود.

یک ویژگی بسیار زیبا و منحصر بفرد نیز که در این مجموعه وجود دارد و جلوه ای خاص بدان می بخشد این است که آب حاصل از پساب آسیاب ها بصورت آبشارهای مصنوعی زیبا به محوطه ای حوضچه مانند می ریزد که منظره ای چشم نواز و دل انگیز را در مقابل دیدگان هر بیننده بوجود می آورد.

برخی پیچیدگی هایی که در طراحی تونل های آبرسانی وجود دارد، جهت بهره برداری غیر از مصارفی همچون آبیاری زمین ها بود. رود گرگر کاملاً کند می باشد و احداث آن را به اردشیر بابکان، شاهنشاه ساسانی نسبت داده شده است. موقعیت ممتاز و شرایط مناسب زندگی در شوشتر به دلیل مجاورت با رودخانه کارون است.